سینمای وحشت ۲۰۲۵؛ از کابوس‌های اجتماعی تا موفقیت‌های گیشه‌ای

به گزارش پارسینه   و به نقل از theguardian، بزرگ‌ترین شوک سینمایی سال 2025؟ بازگشت قدرتمند ژانر وحشت به صدر جدول فروش در بریتانیا. این ژانر با رشد 22 درصدی نسبت به سال گذشته، به رقم چشمگیر 83.7 میلیون پوند در گیشه بریتانیا و ایرلند رسیده است—در حالی‌که این رقم در سال 2024 حدود 68.6 میلیون پوند بود.  

چارلز گنت، سردبیر بخش فروش در نشریهٔ Screen International می‌گوید: «سال گذشته هیچ فیلم وحشتی به فروش 10 میلیون پوند نرسید، اما امسال پنج فیلم این مرز را رد کرده‌اند.» آثار موفقی چون Weapons، Sinners، The Conjuring: Last Rites و 28 Years Later نه‌تنها در سینماها بلکه در ذهن مخاطبان باقی مانده‌اند.

لورا ویلسون، مدیر خرید در شرکت Altitude می‌گوید: «شنیده‌ام کسانی می‌گویند: حتی اگر از فیلم‌های ترسناک خوشتان نمی‌آید، این یکی را باید ببینید. فیلم‌هایی مثل Weapons و Sinners با ساختار و ژانر بازی می‌کنند و تجربه‌ای متفاوت خلق می‌کنند که به‌شیوه‌ای تازه با مخاطب ارتباط برقرار می‌کند.»

اما فراتر از ارزش هنری، محبوبیت پایدار فیلم‌های ترسناک امسال نشان می‌دهد که آن‌ها نوعی تخلیهٔ روانی برای مخاطبان فراهم می‌کنند. مایک مانسر، مجری پادکست The Evolution of Horror می‌گوید: «در حال حاضر، خشم، ترس و شکاف‌های اجتماعی در سینما بازتاب یافته‌اند.»

کریستوفر فرایلینگ، نویسندهٔ کتاب‌های سینمای خون‌آشامی و فرانکنشتاین: 200 سال نخست می‌گوید: «فیلم‌های ترسناک اضطراب‌های روزمره را بزرگ‌نمایی می‌کنند و باعث می‌شوند مخاطب به‌جای نگرانی‌های روزانه، روی هیولاهای روی پرده تمرکز کند.»  

در فضایی که اخبار واقعی از بحران‌های جهانی، مهاجرت، افراط‌گرایی و تغییرات اقلیمی پر شده، جادوگران، زامبی‌ها و ارواح انتقام‌جو معنایی متفاوت برای مخاطبان پیدا کرده‌اند. لولا کرک، بازیگر فیلم Sinners، می‌گوید: «خوانده‌ام که موفقیت فیلم‌های خون‌آشامی با دوران رکود اقتصادی ارتباط دارد—این تصور که نظام سرمایه‌داری انرژی انسان‌ها را می‌مکد.»

فرایلینگ به تأثیر ناآرامی‌های اجتماعی بر ژانر وحشت از آغاز تاریخ سینما اشاره می‌کند—از شکوفایی اکسپرسیونیسم آلمانی پس از جنگ جهانی اول تا آثار دههٔ 1930 مانند فرانکنشتاین و مرد گرگ‌نما از استودیو یونیورسال. او می‌گوید: «نمونهٔ کلاسیک آن دراکولا است—شخصیتی از اروپای شرقی که وارد بریتانیا می‌شود و نوعی بیماری را گسترش می‌دهد که قهرمانان آنگلوساکسون را تهدید می‌کند. این بازتابی از اضطراب‌های مربوط به مهاجرت است.»

فیلم The Severed Sun نیز با الهام از همین دغدغه‌ها ساخته شده. دین پاکت، نویسنده و کارگردان اثر، می‌گوید: «می‌خواستم دربارهٔ ظهور پوپولیسم صحبت کنم—از شعارهایی مثل ‘بریتانیا را دوباره بزرگ کنیم’ گرفته تا لحظه‌هایی که کسی در جمع خانوادگی یا فضای مجازی حرفی می‌زند و آدم را شوکه می‌کند.»

به‌گفتهٔ منتقدان، دوران جدیدی از وحشت اجتماعی‌محور با فیلم Get Out از جوردن پیل در سال 2017 آغاز شد—یک سال پس از شروع دورهٔ ریاست‌جمهوری ترامپ. این فیلم موجی از کارگردانان نوآور را به سینما آورد، از جمله آری آستر، اسگود پرکینز و برادران فیلیپو.  

آلیس لو، کارگردان فیلم Prevenge، می‌گوید: «آن دوره بسیار هیجان‌انگیز بود. مردم آماده بودند تا فیلم‌های ترسناک عجیب و هنری بسازند. در ده سال گذشته، ذهن مخاطبان برای پذیرش این نوع آثار بازتر شده است.»

در همین حال، توجه تازه‌ای به آثار کمتر دیده‌شدهٔ ژانر وحشت شکل گرفته. سینمای Nickel در لندن امسال افتتاح شد و فیلم‌هایی چون The Greasy Strangler، The Fall of the House of Usher و نسخهٔ بازسازی‌شدهٔ Dr Caligari را به نمایش گذاشت.  

فرایلینگ می‌گوید: «فیلم‌های ترسناک توانایی عجیبی دارند که هم‌زمان قدیمی و به‌روز به نظر برسند.» او پیش‌بینی می‌کند که در سال‌های 2026 و 2027، فیلم‌های وحشت به دغدغه‌هایی چون سلطهٔ هوش مصنوعی و نمادهای قدرت در دنیای مدرن واکنش نشان خواهند داد.