سالهاست به بازدیدکنندگان جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی و جنوبی گفته میشود درختی وجود دارد که بهآرامی و بر روی ریشههای پایهمانندش جابهجا میشود. این روایت دربارهی «نخلِ راهرونده» با نام علمی Socratea exorrhiza تقریبا از سال ۱۹۸۰ رواج یافته است؛ زمانی که دو انسانشناس به نامهای جان اچ. بادلی و فولی سی. بنسون در مقالهای علمی رفتار شگفتانگیزی را به این گیاه نسبت دادند.
به گزارش پارسینه به نقل از فرادید، به گفتهی بادلی و بنسون، وقتی برخی از این نخلها در شرق پرو بر اثر سقوط درختان یا شاخهها واژگون میشوند، میتوانند خود را دوباره راست کنند و با «راه رفتن» از زیر مانع خارج شوند؛ یعنی از محل جوانهزنی اولیهی خود فاصله بگیرند. گفته میشد این نخلها با استفاده از حدود دوازده ریشه که از تنهی بالاآمدهشان بیرون میزند، در جنگل به دنبال نور خورشید حرکت میکنند.
گاهی این ریشهها چند متر بالاتر از سطح زمین قرار دارند و همانطور که بادلی دههها پیش توضیح داده بود، وقتی ریشههای قدیمی میشکنند یا میپوسند، «پاهای» جدید میتوانند بخشهایی از خاک را که کمی دورتر است، جستوجو کنند.
تا امروز هم راهنمایان جنگلهای بارانی در آمریکای لاتین معمولاً به گردشگران میگویند نخلهای راهرونده میتوانند سالانه تا 20 متر جابهجا شوند.

اما با وجود آنکه برخی دانشمندان احتمال میدهند ردپایی حقیقت در این روایت باشد، به نظر میرسد «راه رفتن» این درخت بیش از هر چیز یک افسانه است. وقتی شواهد بررسی میشوند، این داستان در واقع پایه و اساسی محکم ندارد.
در سال 2005، اکولوژیست مناطق گرمسیری و متخصص نخلها، جراردو آوالوس، پژوهشی منتشر کرد که نشان میداد «نخل راهرونده» در حقیقت از محل جوانهزنی خود حرکت نمیکند. آوالوس و همکارانش در این مقاله پذیرفتند که وقتی نخلِ موسوم به راهرونده واژگون میشود، میتواند برای بازیابی تعادل، بهسرعت ریشههای جدیدی رشد دهد؛ اما این فرایند به معنای جابهجایی واقعی و قابلتوجه درخت نیست.
آوالوس توضیح میدهد که نخل راهرونده به محل اولیهی رشد خود متصل است، هرچند مانند بسیاری از گیاهان جنگلهای بارانی میتواند تا حدی خود را به سوی نور بکشد.
او میپذیرد که باور به اینکه چنین درختی واقعاً راه میرود «جذاب و شگفتانگیز» است، اما تأکید میکند که این موضوع چیزی جز یک افسانه نیست. آوالوس در مکاتبهای در سال 2009 با بنجامین ردفورد از نشریهی Skeptical Inquirer توضیح میدهد که شکلگیری مخروط بزرگ ریشههای پایهدار زمان بسیار زیادی میبرد، در حالی که شرایط نوری تاج جنگل دائماً در حال تغییر است؛ شکافهای نور همزمان باز و بسته میشوند.

به گفتهی او، این تصور که نخل راهرونده بتواند آنقدر سریع حرکت کند که خود را به این شکافهای نور برساند، واقعبینانه نیست. پژوهش دیگری که در سال 2007 دربارهی این گونه انجام شد نیز به همین نتیجه رسید.

تصویری که نشان میدهد چگونه «نخل راهرونده» میتواند بعد از فروافتادن، ریشههای جدیدی پیدا کند و در محل ریشههای جدیدش دوباره سرپا شود
با این حال، یک پرسش اساسی همچنان بیپاسخ مانده است: اگر این نخلها راه نمیروند، پس چرا چنین «پاهای» بلند و عجیبی دارند؟
در دههی 1960، دانشمندان تصور میکردند این ریشههای شگفتانگیز برای سازگاری با سیلابها تکامل یافتهاند، اما شواهد قانعکنندهی چندانی برای این فرضیه هم وجود ندارد. در سالهای اخیر، پژوهشگران بیشتر بر این باورند که در جنگلهای بارانی متراکم، ریشههای پایهدار به نخلهای راهرونده کمک میکند بدون صرف انرژی برای ضخیمتر کردن تنه، ارتفاع و پایداری بیشتری به دست آورند و از شکافهای نوری بالای تاج جنگل بهتر استفاده کنند.
در نهایت، هرچند احتمالاً بسیاری همچنان دربارهی «راه رفتن» این درخت حرف خواهند زد، شواهد موجود نشان میدهد که این گونه در عمل قدم از قدم برنمیدارد.
.gif)
.gif)







0 دیدگاه